2013 – Documentaire – (7 x 50 min)
Zevendelige serie over de periode 1945-1950, waarin Nederland zich moet oprichten uit de chaos van de oorlog. Hoe werd de koloniale oorlog tegen Indonesië, 1946-1949, beleefd door gewone Nederlanders? 5000 Nederlandse militairen sneuvelden in Indië. Een dienstplichtige die weigerde te gaan vertelt erover. En er zijn de verhalen van dienstplichtigen en de angst van hun thuisfront dat hen iets zou overkomen.
In de eerste maanden na de bevrijding is er vreugde, maar ook chaos in ons land Veel mensen komen terug, maar hun huis is weg, spullen ingepikt en familie dood. Eva, Beppie en Maarten waren tieners, begin twintig toen de oorlog was afgelopen. Hoe pakten ze met hun zeer ingrijpende ervaringen hun leven weer op?
Jodenjagers, NSB’ers, meisjes die iets hadden met Duitse soldaten: na de bevrijding worden ze massaal opgepakt en uitgejouwd. Henk van Dalen is 21 en werkt bij de militaire politie. Hij begeleidt gevangenen naar de rechtbank, en is ook bij een executie aanwezig. Jos is een kind is van NSB’ers, ze schaamt zich maar is dat terecht?
Ans en Jan groeien op in de oorlog. Honger, kou en stress van het luchtalarm laten hun sporen na. Hun ouders zijn van slag. Het is een tijd waarin ze soms wetten moet overtreden om te overleven. Na de oorlog willen jongeren inhalen wat ze vijf jaar gemist hebben. Dat leidt tot onrust, hoe krijgen autoriteiten ze weer in het gareel?
De Duitse bezetter is verdreven, maar wie neemt het roer over in het gehavende Nederland van 1945? De regering in Londen, het militair gezag, de mensen uit het verzet? Sommigen hopen dat de vooroorlogse zuilenmaatschappij zal verdwijnen. De praktijk loopt anders. Enkelen raakten zo teleurgesteld dat ze Nederland verlaten.
In Nederland heeft de communistische partij vijf jaar lang een belangrijke rol in het verzet gespeeld. Dat levert de CPN na de oorlog een stevige aanhang op. Maar daarna wordt het minder. Internationale ontwikkelingen brengen de partij in het isolement: het IJzeren Gordijn en de oprichting van de Navo. Eind jaren veertig is de Sovjet-Unie staatsvijand nummer 1 en houdt Nederland serieus rekening met een Derde Wereldoorlog.
Net na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog begon de koloniale oorlog tegen Indonesië, van 1946 tot en met 1949. Deze wordt op verschillende manieren beleefd. Aan de ene kant zijn er de verhalen van dienstplichtigen en de angst van hun thuisfront dat hen iets overkomt. Ook komt een dienstplichtige aan het woord die weigerde te gaan. En er worden herinneringen opgehaald aan de felle discussies over het waarom van de oorlog.
De oorlog is voorbij, maar het dagelijks leven is nog verre van normaal. Na de bevrijding wordt duidelijk dat Nederland is leeggeplunderd. Fabrieken zijn kapot, bruggen liggen in het water en duizenden gezinnen hebben geen woning meer. Verschillende mensen vertellen hoe ze met doorzettingsvermogen, vindingrijkheid en alleen maar vooruitkijken de boel uiteindelijk weer draaiende krijgen.
Regie: Femke Veltman, Gerda Jansen Hendriks, Paul Ruigrok, Suzanne Raes. NTR
