Ondersteboven – Nederland in de jaren 60

In de tweede aflevering zien we hoe in de jaren 60 Het schoolleven nog overzichtelijk is: het kind van de notaris gaat naar het gymnasium (of de HBS) en dan de universiteit. De dochter of zoon van de arbeider schopt het doorgaans niet verder dan huishoudschool of ambachtsschool. Maar halverwege het decennium is er behoefte aan meer hoger opgeleide jongeren en doet de onafhankelijke schooltoets zijn intrede. Een hele generatie van nieuwkomers betreedt de middelbare school en daarna de universiteit. Toeval of niet, de revolutie breekt uit. De rector in Tiel gaat al snel overstag en geeft de muitende scholieren hun zin. En in Tilburg bezetten studenten de hogeschool en maken er de Karl Marx Universiteit van. (LINK)

In de derde aflevering van de documentaireserie zien we hoe in de jaren 60 het aantal gelovigen in Nederland daalt als gevolg van de ontzuiling en kerken in rap tempo leeg lopen, ondanks dappere pogingen greep te krijgen op de moderne tijd. In deze aflevering een Vaticaans concilie , een gereformeerde kerkscheuring in Kampen en een dwarse priester. En omdat niets geloven toch heel kaal is -met dank aan de Beatles- de onstuitbare opkomst van de Maharishi. (LINK)

In de eerstevierde aflevering zien we hoe het allemaal wat tuttig is begin jaren zestig. De jeugd is allesbehalve wild. Anneke Grönloh zingt Brandend Zand en er is een zoenverbod in Venray. Er wordt in de meeste gevallen braaf gedanst. Maar dan komen de Beatles en gaat het los. De haren worden lang, nozems zorgen voor overlast. Jongeren in de Achterhoek kruipen in verlaten kippenhokken, waar ze plaatjes draaien en over muziek praten. In de steden komen ‘Provadya’s’, jongerencentra zoals Paradiso, en de eerste popfestivals worden georganiseerd, met veel hippies en geestverruimende middelen. (LINK)

In de vijfde aflevering zien we hoe in de jaren 60 tienermeisjes dromen van een toekomst als stewardess of fotomodel. En sommigen worden dat ook, maar altijd maar even. Want het voorland is een plek achter het aanrecht en de kinderwagen. Totdat de onvrede wordt opgeschreven door Joke Kool-Smit, en de pil gezinsplanning mogelijk maakt. De actiegroep Man-Vrouw-Maatschappij verkondigt samen met Dolle Mina de bevrijding van de vrouw. En het damesblad Margriet volgt verrassenderwijs nauwgezet iedere stap in de emancipatie. (LINK)

In de zesde aflevering zien we hoe in de jaren 60 Nederland een uiterlijke metamorfose ondergaat. Nieuwe snelwegen kriskras door het land, moderne woon- en winkelkolossen worden uit de grond gestampt. Ook het boerenbedrijf ontkomt niet aan schaalvergroting. Planologen, architecten en stedenbouwkundigen weten het zeker: Nederland is maakbaar. Maar toch niet helemaal, de mondige burger staat op. Met een onvermijdelijke clash als gevolg. (LINK)

In de zevende aflevering zien we hoe in de jaren 60 kunst niet langer iets is voor de happy few. Integendeel, moderne kunst is overal en voor iedereen. Mede dankzij de kunstuitleen die wordt opgericht. Blijft de vraag: wat is kunst? In de jaren 60 blijkt veel kunst. Het leeggieten van een fles gazeuse in de zee bij Petten, de ‘speespakken’ van de Maastrichtse Luuksbeweging, maar ook de fotografie en de mode in het tijdschrift Avenue. (LINK)

In de achtste en laatste aflevering zien we hoe in de jaren zestig een minister niet langer Excellentie is en arbeiders bezetten bedrijven. Teach-ins waarin gezagsdragers zich moeten verantwoorden worden massaal bezocht. Kortom: de macht van de autoriteiten is in de jaren 60 voorgoed afgebrokkeld. Althans, zo lijkt het. De vraag is: wat hebben de jaren 60 ons uiteindelijk opgeleverd? (LINK)